Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΣΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ.

Κατά την υλοποίηση του πνευματικού έργου του προγράμματος MYSS, οι εταίροι του προγράμματος τόνισαν τη σημασία των δεξιοτήτων οι οποίες αποτελούν αναπόφευκτο στοιχείο για κάθε διδακτική προσέγγιση και πολύ περισσότερο για την εξ αποστάσεως διδασκαλία.

Το 2000 ο Spencer Kagan έγραψε για το πώς οι βαθείς ιστορικοί-οικονομικοί-κοινωνικοί μετασχηματισμοί οδήγησαν σε μια διδακτική παρέμβαση επικεντρωμένη σε νέες μεθόδους διδασκαλίας και στην απόκτηση γνωστικών δεξιοτήτων, αρνούμενος τη «γνώση» – σε μια πραγματικότητα που βλέπει μια συνεχή και ταχεία αναθεώρηση των πληροφοριών – πιο περιθωριακός ρόλος. Οι γνωστικές δεξιότητες στην πραγματικότητα είναι κατάλληλες για να «προετοιμάσουν τους μαθητές μας να δράσουν προσαρμόζοντας τους σε μια πολύ μεγάλη ποικιλία κοινωνικών καταστάσεων».[i]

Ως αποτέλεσμα, άρχισε να αναπτύσσεται μια διαφορετική προοπτική, η οποία επισημοποιήθηκε οριστικά το 2018, όταν το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σκόπευε να υπογραμμίσει την ανάγκη, για κάθε άτομο, να διαθέτει ένα «διαφορετικό σύνολο δεξιοτήτων και ικανοτήτων που πρέπει να αποκτηθούν από την παιδική ηλικία με συνέχεια, πρόοδος και σε διαφορετικά μαθησιακά πλαίσια».[ii] Από αυτή την άποψη, αναδύεται μια βασική πτυχή της διαδικασίας, που αντιπροσωπεύεται από την απόκτηση των λεγόμενων «δεξιοτήτων»: αυτά τα προσωπικά χαρακτηριστικά που ισχύουν σε οποιοδήποτε σχολείο/εργασία/καθημερινό πλαίσιο και αφορούν στον τρόπο λειτουργίας που εφαρμόζεται κάθε φορά με βάση τις απαιτήσεις του σχολείου ή του εργασιακού περιβάλλοντος.

Σύμφωνα με την AlmaLaurea[iii], υπάρχουν οι εξής 14 δεξιότητες:

1. ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ: η ικανότητα να εκτελεί τα καθήκοντα που του έχουν ανατεθεί χρησιμοποιώντας μόνο δικούς του πόρους.
2. ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗ: η επίγνωση της αξίας του ίδιου του ατόμου, των ικανοτήτων του και των ιδεών του πέρα ​​από τις απόψεις των άλλων.
3. ΕΥΕΛΙΞΙΑ / ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΙΚΟΤΗΤΑ: η ικανότητα να ξέρεις πώς να προσαρμόζεσαι σε μεταβαλλόμενα εργασιακά περιβάλλοντα, να είσαι ανοιχτός σε ειδήσεις και διαθέσιμος για συνεργασία με άτομα με απόψεις διαφορετικές από τις δικές σου.
4. ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΑΓΧΟΣ: η ικανότητα να αντιδρά κάποιος θετικά στην πίεση της εργασίας διατηρώντας παράλληλα τον έλεγχο.
5. ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ: ο προσδιορισμός στόχων και προτεραιοτήτων.
6. ΑΚΡΙΒΕΙΑ / ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΙΣ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ: η στάση να είσαι ακριβής, επιμελής και προσεκτικός σε αυτό που κάνεις, φροντίζοντας τις λεπτομέρειες προς το τελικό αποτέλεσμα.
7. ΣΥΝΕΧΗΣ ΜΑΘΗΣΗ: η αναγνώριση των κενών και των περιοχών βελτίωσης, προκειμένου να αποκτήσει και να βελτιώσει τις γνώσεις και τις δεξιότητές του.
8. ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΣΤΟΧΩΝ: η δέσμευση, η ικανότητα, η αποφασιστικότητα που δίνονται για την επίτευξη των στόχων που έχουν ανατεθεί και, αν είναι δυνατόν, τους υπερβαίνουν.
9. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ: η απόκτηση, οργάνωση και αποτελεσματική αναδιατύπωση δεδομένων και γνώσεων από διαφορετικές πηγές, προς έναν καθορισμένο στόχο.
10. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ / ΠΝΕΥΜΑ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ: η ανάπτυξη ιδεών και η γνώση του πώς να τις οργανώνει για την υλοποίηση έργων, ακόμη και η ανάληψη ρίσκων για την επιτυχία.
11. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ: η μετάδοση και ο διαμοιρασμός ιδεών και πληροφοριών με σαφή και συνοπτικό τρόπο με όλους τους συνομιλητές, η αποτελεσματική αλληλεπίδραση μεταξύ τους.
12. ΕΠΙΛΥΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ: μια προσέγγιση στην εργασία που, με τον εντοπισμό προτεραιοτήτων και κρίσιμων σημείων, επιτρέπει τον εντοπισμό των πιθανών βέλτιστων λύσεων στα προβλήματα.
13. ΟΜΑΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: η προθυμία για εργασία και συνεργασία με άλλους, για τη δημιουργία θετικών σχέσεων με στόχο την επίτευξη του ανατεθέντος έργου.
14. ΗΓΕΣΙΑ: η έμφυτη ικανότητα να οδηγείς, να παρακινείς και να οδηγείς τους ανθρώπους προς φιλόδοξους στόχους και στόχους, δημιουργώντας συναίνεση και εμπιστοσύνη.

Οι δεξιότητες αντιπροσωπεύουν όχι μόνο μια ριζική αλλαγή προοπτικής, αλλά μια χρήσιμη ευκαιρία για να επανεξεταστεί ο τρόπος αντίληψης της εκπαίδευσης και της κατάρτισης με συγκεκριμένο και αποτελεσματικό αντίκτυπο στον επαγγελματικό τομέα. Προς υποστήριξη των όσων γράφτηκαν, μια πολύ γνωστή έρευνα από το Stanford Research Institute International και το Ίδρυμα Carnegie Mellon έδειξε ότι το 75% της επαγγελματικής επιτυχίας σχετίζεται άμεσα με την κυριαρχία των δεξιοτήτων και μόνο το 25% εξαρτάται από τις δεξιότητες που σχετίζονται με τη μάθηση (ή «τεχνικές δεξιότητες»)[iv]. Λαμβάνοντας υπόψη αυτό, ελπίζουμε λοιπόν ότι μπορούμε, το συντομότερο δυνατό, να ενεργοποιήσουμε τη διαδικασία -και από πλευράς παιδαγωγικού αναθεωρητισμού- εφαρμογής των «γνωστικών δεξιοτήτων», όχι μόνο από μεθοδολογική άποψη για να γίνει το «σχολικό περιβάλλον» σήμερα πιο ενδιαφέρον, ελκυστικό και αποτελεσματικό, αλλά και για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας, της ανταγωνιστικότητας και της αναγνώρισης στον κόσμο της εργασίας στο εγγύς μέλλον.

[i]  S. Kagan, Cooperative learning: the structural approach, Edizioni Lavoro, Rome 2000, p. 30 .

[ii]  National Directions and New Scenarios, February 22, 2018, Key Competencies for Lifelong Learning New European Framework May 22, 2018, pages 3-5.

[iii] AlmaLaurea is a Interuniversity Consortium established in 1994 and currently counts 78 Universities as members (with the process of membership currently in the decision stage for 3 other ones) and represents about             90% of Italian graduates.

[iv] S. Vasanthakumari. (2019). Soft skills and its application in work place. World Journal of Advanced Research and Reviews, 3(2), 66-72.